Καλλιεργώντας τη συνήθεια της εργασίας στο σπίτι

Συχνά, πολλοί γονείς εκμυστηρεύονται πως τρέμουν την επιστροφή στο σχολείο μετά τις καλοκαιρινές διακοπές. Η αιτία; Οι σχολικές εργασίες που έχουν τα παιδιά στο σπίτι για την επόμενη μέρα.

Σίγουρα υπάρχουν τα παιδιά που, μόλις γυρίζουν στο σπίτι, ολοκληρώνουν γρήγορα τις εργασίες τους, ώστε να έχουν το απόγευμα ελεύθερο. Πόσο οικεία όμως δεν είναι σε όλους μας η εικόνα του παιδιού που στριφογυρίζει με τις ώρες το μολύβι στα δάχτυλά του αρνούμενο να ξεκινήσει; Ή του παιδιού που σηκώνεται από την καρέκλα δεκάδες φορές εφευρίσκοντας τις πιο απίθανες δικαιολογίες; Ή ακόμα του παιδιού που περνάει περισσότερο χρόνο γκρινιάζοντας για το πόση δουλειά έχει απ’ ό,τι θα χρειαζόταν για να την κάνει πραγματικά;

Οι συγγραφείς του βιβλίου «The Learning Habit», το οποίο βασίστηκε σε τρεις ομώνυμες μελέτες, ερεύνησαν και πήραν συνέντευξη από περισσότερες από 50.000 οικογένειες με σκοπό να ανακαλύψουν «συνήθειες που τηρούσαν αυτές οι οικογένειες, τα παιδιά των οποίων είχαν επιτυχημένη ακαδημαϊκή, συναισθηματική και κοινωνική ζωή».

Ανάμεσα στις πολλές προτάσεις τους, υπάρχει μία που στοχεύει στο να βοηθήσει με «το άγχος, τους καβγάδες και την αγωνία» που συνοδεύει την εργασία για το σπίτι: Βοηθήστε το παιδί σας να αποκτήσει «τη συνήθεια της εργασίας στο σπίτι» με το να προγραμματίζετε συγκεκριμένο χρόνο μέσα στη μέρα, που θα αφιερώνεται αποκλειστικά στις σχολικές εργασίες.

Οι συγγραφείς του βιβλίου προτείνουν ο χρόνος αυτός να ξεκινά από τα 10 λεπτά για την Α’ Δημοτικού και να προστίθεται ένα δεκάλεπτο ανά τάξη (έτσι, στον μαθητή της ΣΤ’ τάξης αναλογούν 60 λεπτά). Αν δεν υπάρχουν καθόλου εργασίες, ο χρόνος αυτός θα διατεθεί στην ανάγνωση. Ο σκοπός είναι να ολοκληρώσει ο μαθητής τις εργασίες του, συγκεντρωμένος, χωρίς βιασύνη και σε ορισμένο χρονικό πλαίσιο.      «Η εργασία στο σπίτι είναι κομμάτι της ζωής»» λέει η Rebecca Jackson, μια από τις συγγραφείς του βιβλίου. «Τα σχολεία θα αλλάξουν, τα αναλυτικά προγράμματα θα αλλάξουν. Ο στόχος σας είναι να προσφέρετε ένα πλαίσιο εργασίας. Η εργασία στο σπίτι δεν είναι τιμωρία. Δεν είναι η αιτία που δεν κάνετε κάτι άλλο. Είναι μέρος της καθημερινότητας.». 

Έχοντας διαμορφώσει αυτό το πλαίσιο, λέει η κα Jackson, το επόμενο βήμα είναι να κάνετε ένα βήμα πίσω και να αφήσετε τα παιδιά σας να ανακαλύψουν ότι μπορούν να εργαστούν μόνα τους. «Η έννοια της εργασίας στο σπίτι είναι να καλλιεργήσει τη συνήθεια της διαρκούς μάθησης» λέει. «Δεν μαθαίνουμε όταν έχουμε βοήθεια από τους γονείς μας. Οι γονείς δεν πρέπει να επικεντρώνονται στο αποτέλεσμα –την ολοκληρωμένη, σωστή εργασία- αλλά στην προσπάθεια.»

Πώς δημιουργείται όμως η συνήθεια της εργασίας στο σπίτι; Μαζί με το παιδί επιλέξτε τη χρονική στιγμή και το χώρο του σπιτιού όπου θα εργαστεί (όχι απαραίτητα την ίδια ώρα κάθε μέρα). Αφήστε το παιδί να συγκεντρώσει και να τακτοποιήσει γύρω του τα βιβλία, τα τετράδια, τα μολύβια κι ό,τι άλλο χρειάζεται για να ξεκινήσει. Απομακρυνθείτε από περισπασμούς, όπως το τηλέφωνο, η τηλεόραση και το διαδίκτυο.

Αφού τακτοποιηθεί το παιδί, ρυθμίζετε το χρονόμετρο ή το ξυπνητήρι να χτυπήσει στον προκαθορισμένο –σύμφωνα με την ηλικία του παιδιού- χρόνο. Εδώ βρίσκεται το σημείο-κλειδί.  Όταν τελειώσει ο χρόνος, ακόμα κι αν η εργασία δεν έχει ολοκληρωθεί, ζητάτε από το παιδί να σταματήσει.

Οι συγγραφείς του βιβλίου υποστηρίζουν ότι ο περιορισμός του χρόνου βοηθά το παιδί να εξασκηθεί στο να συγκεντρώνεται σε μια δραστηριότητα για μια δεδομένη χρονική περίοδο. Το να αφήσει ανολοκλήρωτη μια εργασία θα του διδάξει να αυξήσει τη συγκέντρωσή του την επόμενη φορά.

Ένας από τους μακροπρόθεσμους στόχους είναι να μάθει το παιδί πώς να έχει μια ισορροπημένη ζωή. Πόσο συχνά δεν ακούμε ανθρώπους να παραπονιούνται ότι δεν βρίσκουν χρόνο για ξεκούραση, ή ότι δυσκολεύονται  να διατηρήσουν τα συγκέντρωσή τους κατά την ώρα της εργασίας τους; Καλλιεργώντας τα συνήθεια της εργασίας στο σπίτι, βοηθάμε το παιδί να έχει καθημερινά χρόνο για όλα: παιχνίδι, αθλητισμό, χρόνο με τους φίλους και την οικογένεια.

Αν αναλογιστεί κανείς πόσο επηρεάζουν οι διαφωνίες, οι διαπραγματεύσεις και η γκρίνια για τις σχολικές εργασίες στο σπίτι, την ποιότητα ζωής μέσα στην οικογένεια και τη σχέση μεταξύ των μελών της,  αξίζει να δοκιμάσει την πρόταση των συγγραφέων. 

Οι γονείς δεν χρειάζεται να ξαναδιδάξουν στα παιδιά ό,τι ήδη διδάχθηκαν το πρωί στο σχολείο. Μπορούν όμως να τα διδάξουν πώς να εργάζονται συγκεντρωμένα και αποτελεσματικά, προσφέροντάς τους ένα πολύτιμο μάθημα ζωής. 

KJ Dell'Antonia (δημοσιεύθηκε στους   New York Times 2/9/2014)

Πηγή: http://parenting.blogs.nytimes.com/2014/09/02/creating-a-homework-habit/...

Ελεύθερη Απόδοση στα Ελληνικά: Λίλα Μηλιανίτη, εκπαιδευτικός της Σχολής Χατζήβεη